bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۳۲۱۹۲۹

«چند همسری مردان» چه شرایط قانونی دارد؟

تاریخ انتشار: ۱۱:۳۶ - ۱۹ تير ۱۳۹۶
مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است که مهمترین اثر این آشنایی و آگاهی را می توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست؛ بنابراین، تلاش داریم تا موضوع «چندهمسری» را بررسی کنیم.
 
به گزارش تابناک، هرچند خداوند متعال در آیه سوم سوره شریفه نساء، اجازه داده که مردان تا چهار همسر را با ازدواج دائم به عقد خود در بیاورند، در ادامه می‌فرماید: «اما اگر مى‌ترسید عدالت را رعایت نکنید تنها به یک همسر اکتفا کنید.» این حکم الهی در متون شرعی و حقوقی اسلام هم آمده است و چند همسری اگرچه مجاز شناخته شده، ولی شرایطی برای آن در نظر گرفته شده است.
 
تا پیش از تصویب قانون حمایت از خانواده در سال ۱۳۴۶ منعی برای چند همسری مردان وجود نداشت، اما برای اولین بار در ماده ۱۴ این قانون، ازدواج مجدد مردان منوط به اجازه دادگاه شد و دادگاه هم باید با تحقیق از زن فعلی مرد و احراز تمکن مالی و احراز اجرای عدالت بین همسران توسط وی، می‌توانست به مرد اجازه ازدواج مجدد دهد؛ البته ازدواج بدون اجازه دادگاه هم برای مرد می‌توانست مجازات در پی داشته باشد.
 
این مقررات با تصویب قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ هم ادامه پیدا کرد و در ماده ۱۶ این قانون، ازدواج مجدد مردان را منوط به شرایطی کرد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد. نکته مهم این بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هرچند لایحه قانونی تشکیل دادگاه‌های مدنی خاص در اول مهرماه ۱۳۵۸ به تصویب رسید و در آن بر اجرای مقررات شرعی در خصوص ازدواج و طلاق، تاکید شد، اما هیچ‌گاه قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ نه در لایحه سال ۵۸ و نه در نظریات بعدی شورای نگهبان خلاف شرع اعلام نشد و اعتبار آن باقی ماند.
 
با وجود این، در بازنگری قانون حمایت از خانواده در سال ۹۱، عده‌ای در تلاش بودند تا شرط رضایت همسر اول و اجازه دادگاه را از قانون حذف کنند تا مسیر برای ازدواج مجدد هموارتر شود؛ البته این بار وقتی در ماده ۲۳ لایحه پیشنهادی، نمایندگان مجلس شرط اجازه دادگاه را لحاظ کردند، شورای نگهبان با آن مخالفت کرد و آن را خلاف شرع دانست. رفت و آمدهای لایحه حمایت از خانواده بین مجلس و شورای نگهبان در نهایت به حذف ماده ۲۳ جنجالی در این قانون منجر شد تا همان قانون سال ۱۳۵۳ در خصوص ازدواج دوم پا برجا بماند. اما مردان در چه صورتی می‌توانند تجدید فراش کنند؟
 
شرایط ازدواج دوم در قوانین فعلی
با اینکه در فقه اسلامی محدودیتی بجز شرط عدالت برای ازدواج مجدد تا چهار همسر، برای مردان دیده نشده است، در سال ۵۳ و با تصویب ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده، این موضوع به کلی دگرگون شد به طوریکه قانون، اصل را بر ممنوعیت ازدواج مجدد مردان قرار داده و مقرر کرده است که «مرد نمی‌تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر در موارد زیر؛
۱ - رضایت همسر اول. ۲ - عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی. ۳ - عدم تمکین زن از شوهر. ۴ - ابتلاء زن به جنون یا امراض صعب‌العلاج. ۵ - محکومیت زن به حبس بیش از شش ماه. ۶ - ابتلاء زن به هر گونه اعتیاد مضر. ۷ - ترک زندگی خانوادگی از طرف زن. ۸ - عقیم بودن زن. ۹ - غایب مفقودالاثر شدن زن».
 
در بندهای دوم تا نهم این ماده قانونی، موضوعاتی مطرح شده که ازدواج مجدد مرد به واسطه آن طبیعی به نظر می‌رسد، اما اگر زوجه مشکلی نداشته باشد، بیمار نباشد، محبوس و مجنون هم نباشد، بچه‌دار هم شده باشد، در این صورت، تن‌ها راه مرد برای ازدواج مجدد اخذ رضایت همسر اول و کسب اجازه از دادگاه است. البته احراز تحقق بندهای دوم تا نهم هم با دادگاه است و اگر دادگاه آن را احراز نکند، اجازه ازدواج مجدد را به مرد نخواهد داد.
 
ازدواج مخفیانه ممنوع است!
مردی که می‌خواهد مجدد ازدواج کند باید برای تجدید فراش، دادخواستی به طرفیت همسر اول خود تنظیم و در آن خطاب به دادگاه دلایل و علل تقاضای خود را بیان کند.
 
دادگاه نیز با تعیین وقت رسیدگی، یک نسخه از دادخواست را برای همسر اول ارسال می‌کند تا به آن پاسخ دهد یا برای جلسه دادگاه خود را آماده کند، پس از آن دادگاه با انجام اقدامات ضروری و تحقیق از زن اول و پس از احراز توانایی مالی مرد و اجرای عدالت بین همسران، به شوهر اجازه ازدواج مجدد می‌دهد و چنانچه مرد شرایط و اوضاع مالی مساعدی نداشته باشد و زن نیز حاضر به تمکین و ایفای وظایف زناشویی باشد با درخواست او مخالفت خواهد کرد.
 
بر اساس ماده ۵۶ قانون حمایت از خانواده، سردفتران ازدواج حق ندارند بدون اجازه دادگاه اقدام به ثبت ازدواج مجدد مرد کنند و بر این اساس «هر سردفتر رسمی که بدون اخذ گواهی، بدون اخذ اجازه نامه یا حکم صادرشده درمورد تجویز ازدواج مجدد یا برخلاف مقررات به ثبت ازدواج اقدام کند، به محرومیت و مجازات اسلامی از اشتغال به سردفتری محکوم می‌شود.»
 
از آنجایی‌که ثبت رسمی ازدواج مجدد مردان، نیاز به اخذ مجوز دادگاه دارد، بسیاری از مردان ترجیح می‌دهند تا در خفا و دور از چشم همسر اول خود، همسر دوم را تن‌ها عقد شرعی کنند.
 
در واقع مردان بدون ثبت رسمی ازدواج، تنها صیغه شرعی نکاح دائم را جاری می‌کنند تا از عواقب ثبت رسمی آن در امان باشند.
 
هرچند مطابق با ماده ۴۹ قانون حمایت از خانواده، ثبت واقعه ازدواج الزامی است و چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی مبادرت به ازدواج دائم کند، به جزای نقدی بین ۸۰ تا ۱۸۰ میلیون ریال یا حبس بین ۹۱ روز تا شش ماه محکوم خواهد شد، اما بسیاری از مردان هم هستند که یا ازدواج خود را ثبت نمی‌کنند یا اقدام به ازدواج موقت می‌کنند تا دیگر مجبور به ثبت رسمی آن نباشند.
برچسب ها: چندهمسری شرایط
bato-adv
ناشناس
Germany
۱۳:۲۹ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۹
من هنوز مجردم ولی خیلی دوس دارم که در آینده حداقل 3 تا زن داشته باشم به نظرم این حق مردان می باشد که هرچندتا زن دوست دارن اختیار کنن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۹
دایی جون شما یکش رو بگیر باقیش پیش کش.
خخخخخخ
ناشناس
Germany
۲۳:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۹
به نظرم اگه بشه همزمان دو یا سه تا زن گرفت و باهم در ی خونه کنار هم زندگی کنن و سازش داشته باشن خیلی عالی میشه
طهمورث
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۸ - ۱۳۹۶/۰۴/۲۰
زن درد بلاست هیچیش خوب نیست خدا زن را افریده برای در اسارت گرفتن مردها و کشتن --من که پشیمان پشیمانم
ناشناس
Germany
۱۲:۴۴ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۹
من یک سوال فقهی دارم . در آیه مورد اشاره این مقاله ، موضوع صحبت در مورد یتیمان است و از حق و حقوق آنها . و در ادامه گفته میشود که از آنها یکی تا چهار تا به زنی بگیرید. چرا این موضوع به کل زنان و مردان تعمیم پیدا کرده؟
رضا
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۱۰ - ۱۳۹۶/۰۴/۱۹
تو بيشتر ميفهمي يا پيغمبر خدا؟!
به قول اون داستان معروف: "آخه تو چه ميدوني علم پزشکي چيه!"
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۱۸ - ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
شما کامنتهارو بخون تازه میفهمی چرا جهان سومی هستیم. خوشحالم شوهرم ایرانی نیست .فراروچاپ کن لطفا
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۷
مجله فرارو