فرارو- تصمیم آمریکا برای ممانعت از حضور نماینده انتخابی ایران برای سازمان ملل در این کشور، در تضاد با تعهدی است که آمریکا در سال 1947 داد مبنی بر اینکه دیپلمات ها می توانند به طور آزادانه در مراکز سازمان ملل در نیویورک رفت و آمد داشته باشند.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از کریستین ساینس مانیتور، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در مخالفت با صدور ویزا برای سفیر انتخابی ایران در سازمان ملل، گام بی سابقه ای برداشته و در اصل تصمیمی اتخاذ کرده که خوشایند کنگره خواهد بود اما می تواند به مذاکرات حساس واشنگتن و تهران در مورد برنامه هسته ای ایران ضربه بزند.
تصمیم به عدم صدور ویزا برای حمید ابوطالبی، در پی تصویب لایحه ای در هر دو مجلس کنگره بدون یک رای مخالف که خواستار ممانعت از ورود این دیپلمات ایرانی به آمریکا بود، اتخاذ شد. خیلی کم پیش می آید که یک تصمیم بدون حتی یک رای مخالف در کنگره به تصویب برسد.
مخالفت با ابوطالبی؟ وی در سال 1979 در جمع دانشجویانی بود که سفارت آمریکا در تهران را تصرف کرده و 52 آمریکایی را به مدت 444 روز گروگان گرفتند.
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید که پیشتر اعلام کرده بود ابوطالبی گزینه مناسبی نیست و اشاره ای به ویزا نکرده بود، روز جمعه تاکید کرد «ما به سازمان ملل و ایران اعلام کرده ایم که برای آقای ابوطالبی ویزا صادر نمی کنیم.»
این تصمیم آمریکا در تضاد با تعهدی است که این کشور در سال 1947 به سازمان ملل داد و ورود آزادانه به مراکز سازمان ملل در نیویورک را برای دیپلمات هایی که کشورهای عضو این سازمان به عنوان نماینده انتخاب می کنند را بلامانع دانست. این تصمیم همچنین در شرایطی اتخاذ شده که دولت اوباما در تلاش برای بهره بردن از انتخاب یک رئیس جمهور اعتدال گرا در ایران است تا چند دهه روابط خصومت آمیز با تهران را تغییر دهد. آمریکا و پنج قدرت دیگر جهان در حال حاضر در مذاکره با ایران هستند و تلاش می کنند تهدید ناشی از توسعه برنامه هسته ای ایران را از طریق دیپلماتیک حل کنند.
ایران در اظهارنظر خود در مورد هرگونه تلاشی برای ممانعت از ورود ابوطالبی به آمریکا جهت حضور در سازمان ملل، آشکارا اعلام کرده که این اقدام را «غیرقابل پذیرش می داند». وزیر خارجه ایران متذکر شد که ابوطالبی به عنوان سفیر ایران در استرالیا، بلژیک، ایتالیا و اتحادیه اروپا فعالیت کرده و وی را «یکی از شایسته ترین دیپلمات های ایرانی» خواند.
رویارویی ایران و کنگره باعث شده اوباما با دو گزینه ناخوشایند روبرو باشد: نقض «توافقنامه مقر» 1947 آمریکا با سازمان ملل نوپا، یا ایستادن در مقابل اتفاق آرای کنگره.
دولت اوباما در طول مذاکرات پیچیده در مورد برنامه هسته ای ایران، تلاش بسیاری کرده تا این کنگره مشکوک را متقاعد کند که موضعی سختگیرانه در قبال تهران گرفته است. این دولت آرزو داشت که انتخاب ابوطالبی از همان آغاز، اتفاق نمی افتاد.
جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اوایل هفته گذشته گفت: «مطمئنا ترجیح ما این بود که وی برای این پست انتخاب نمی شد.»
کاخ سفید به تهران پیشنهاد داد که این پست را از ابوطالبی گرفته و به شخص دیگری واگذار کند و جی کارنی روز سه شنبه به خبرنگاران گفت که «ما به وضوح به ایرانیان توضیح داده ایم که انتخاب شان نامناسب است.»
اما زمانیکه هیج نشانه ای از عقب نشینی تهران به چشم نخورد، اوباما مجبور بود میان گزینه خشمگین کردن کنگره- خوراک جمهوری خواهان در آستانه کمپین انتخابات میان دوره که معتقدند اوباما با دشمنان آمریکا با ملایمت برخورد می کند- یا شکل گیری سوالات بین المللی در مورد نقش آمریکا به عنوان میزبان سازمان ملل، یکی را انتخاب کند.
در توافقنامه ای که هری ترومن، رئیس جمهوری وقت آمریکا (با موافقت کنگره) در سال 1947 با سازمان ملل به امضا رساند، قید شده که آمریکا به عنوان کشور میزبان متعهد است که به نمایندگان کشورهای عضو سازمان ملل امکان دسترسی به مراکز این سازمان را «بدون توجه به رابطه موجود میان دولت های نمایندگان و دولت آمریکا» بدهد.
بر این اساس آمریکا هرگز مانع ورود سفیر سازمان ملل نشده و به طور معمول برای دیپلمات های ایرانی که برای ماموریت به نیویورک آمده اند، ویزا صادر کرده است (با این حال آمریکا رفت و آمد دیپلمات های ایرانی در خارج از نیویورک را محدود می کند.) آمریکا حتی به بحث برانگیزترین رهبران جهان مانند فیدل کاسترو، معمر قذافی یا رابرت موگابه نیز علیرغم مخالفت های شدید کنگره ویزا داده است.
آمریکا تنها یک بار از صدور ویزا برای یک مقام خارجی جهت ورود به سازمان ملل امتناع کرد: در سال 1988 این کشور مانع ورود یاسر عرفات، رهبر سابق تشکیلات خودگردان فلسطین شد و این اقدام منجر به محکومیت آمریکا در مجمع عمومی با رای 151 به دو به دلیل نقض توافقنامه مقر شد. تنها آمریکا و اسرائیل جواب «نه» به این رای گیری دادند.
با این حال به گفته لری جانسون، معاون سابق دبیرکل سازمان ملل در امور حقوقی می گوید کنگره در سال 1947 بخش جداگانه ای را به طور یک جانبه به توافقنامه مقر اضافه کرد که متذکر می شد هیچ بخشی از این توافقنامه نباید تفسیر به «تضعیف حق آمریکا در حفظ امنیت اش» شود.
جانسون در ادامه افزود: «اما حتی کنگره هم «ناحیه مقر» سازمان ملل را از این بند «امنیت ملی» مستثنی قرار داده بود.»
وی اضافه کرد که آمریکا در دهه پنجاه میلادی برای ممانعت از ورود دیپلمات هایی که عالی رتبه نبوده و قصد حضور در جلسات سازمان ملل را داشتند، به این بند «امنیت ملی» متوسل می شد اما استفاده چندانی از آن نکرده است. با این حال آمریکا مدت ها است که اعلام کرده از بند «امنیت ملی» برای ممانعت از ورود «هر ایرانی که در گروگان گیری شرکت داشته» استفاده خواهد کرد.
جانسون گفت: «حال این مسئله پیش می آید که ابوطالبی تا چه اندازه در جریان گروگان گیری حضور داشته است.» ابوطالبی اعلام کرده که مترجم کسانی بوده که به سفارتخانه حمله کردند و تاکید کرده که هیچ نقش جدی در این جریان نداشته است.
