از زمان حیات امام با شورای نگهبان چالش داشتیم

 رييس کميته صيانت از آرا در ستاد مهندس ميرحسين موسوي وزير کشور وي در سال هاي دهه شصت در گفت‌وگوي اختصاصي و تفصيلي با خبرنگار سياسي كلمه درباره فعاليت ستاد صيانت از آراي مردم و همچنين اقدامات شوراي نگهبان سخن گفته است.

آقاي محتشمي پور! با تشکر از وقتي که در اختيار ما گذاشتيد. شما رييس کميته صيانت از آرا در ستاد مهندس موسوي هستيد. به ما بگوييد اين کميته چه اهدافي را دنبال مي کند و اساسا از چه زماني و به چه منظور تشکيل شده است؟
اين كميته با پيشنهاد مهندس موسوي تشكيل شده و از من خواستند كه مسئوليت كميته را بر عهده بگيرم. عنوان اين كميته نيز كميته صيانت از آراي مردم است. 

ولي اينكه آيا دغدغه اي در صيانت از آراي مردم بوده كه كميته تشكيل شده بايد عرض كنم كه از دوران همكاري با مهندس موسوي كه به دولت خدمتگزار در زمان حيات حضرت امام معروف بود چالش‌هايي را با شوراي نگهبان داشتيم كه در اثر اين چالش‌ها (كه اكثرا برداشت غير صحيح شوراي نگهبان از حوزه وظايف نظارتي خودش بود) مجبور شديم كه بر اساس عمل به قانون در مقابل شوراي نگهبان مقاومت كنيم و اجازه ندهيم كه اقدامي خلاف قانون رسمي كشور كه يا در قانون اساسي آمده و يا در مجلس تصويب شده انتخابات شكل بگيرد.

نام اين كميته كه «كميته صيانت از آرا» است اينگونه به ذهن متبادر مي‌كند كه علي‌القاعده مي بايست در جريان راي گيري مسئوليت داشته باشد براي حفاظت از آرا. ولي شما مي‌فرماييد اساس کميته در جريان اختلاف نظر با شوراي نگهبان شكل گرفته...
ببينيد صيانت از آرا مي‌تواند به چند صورت باشد. يكي آنجا كه تخلفات،‌در هنگام راي گيري صورت مي‌گيرد و يا برخي اقداماتي كه سرنوشت آرا را تغيير مي‌دهد صورت مي‌گيرد.
 
يك وقت در جايي كه در چارچوب قانون اقدامي صورت گيرد كه اگر اقدامي خارج از قانون صورت گرفت باز هم بحث صيانت از آرا مطرح مي‌شود. 

بر اين اساس چه تخلف قانوني باشد چه تخلف در راي‌گيري باشد و چه تقلب در راي‌گيري صورت بگيرد اين اقدامات سلامت آرا مردم را زير سوال مي‌برد و طبيعتا صيانت از آراي مردم حكم مي‌كند كه جلوي هرگونه تخلفي را از زمان شروع انتخابات تا پايان شمارش آرا و اعلام قطعي نتايج شمارش آرا گرفته شود و تلاش شود که آرا به صورت صحيح اعلام شود.

ضمانت اجراي اين صيانت از آرا چگونه است؟ مثلا شما و همکارانتان اگر تخلفي را در جايي مشاهده کرديد به مردم اعلام مي کنيد و يا اينکه تصميمات اين کميته داراي ضمانت اجرايي ديگري است؟
ضمانت اجرايي تصميمات کميته،‌خود مردم هستند و ما با تكيه به افكار عمومي و حضور و نظارت مردم در تمامي شئون اين صيانت را مي‌توانيم اعمال کنيم ولي اگر مردم نسبت به سرنوشت راي و انتخابشان بي تفاوت شوند طبيعتا هر چه ما قدرت داشته باشيم شايد نتوانيم كاري را صورت دهيم. بر اين اساس براي ما افكار عمومي و راي مردم بيشترين اهميت را دارد.

چه دغدغه‌هايي باعث شده كميته تشكيل شود؟
يكي تجربه گذشته ما و عملكرد گذشته شوراي نگهبان است كه در دوره‌هاي سابق باعث شد ما کمي بيشتر مراقب باشيم و شكاف‌هايي را كه ممكن است در آن ها براي آراي مردم مشكلاتي پيش آيد مسدود کنيم. 

براين اساس كميته‌ اي متشكل از تعدادي شخصيت ها و چهره‌هاي انتخاباتي،‌‌حقوقدانان و قانون شناسان تشكيل داديم و راهكارهايي را براي سلامت انتخابات انديشيديم. 

سعي بر اين است كه با آموزش كساني كه از طرف ستاد موظف مي‌شوند روند انتخابات را زير نظر داشته باشند و به نمايندگي از مهندس موسوي و ساير نامزدهاي انتخاباتي در هيات‌هاي اجرايي و سر صندوق‌ها هستند با سلاح قانون روند انتخابات را در مسير صحيحي قرار دهيم.

آقاي محتشمي پور! در حال حاضر و در جهت اهداف کميته دغدغه هاي شما چيست و اغلب چه مواردي را در بر مي گيرد؟ برخي اساس کار کميته و شان قانوني آن را زير سوال برده اند. در اين مورد هم لطفا توضيح دهيد.
ما در پيگيري دغدغه هايي که براي بسياري از نيروهاي دلسوز انقلاب وجود دارد جدي هستيم.
 
مردم نيز بايد نسبت به آن حساس و جدي باشند و بيشتر توجه ما نيز روي نظارت عمومي مردم است. همان طور که اشاره کرديد برخي آمي گويند كه كميته صيانت از آرا جنبه قانوني ندارد. من تعجب مي‌كنم كه اين جريان ها (از شوراي نگهبان يا از وزارت كشور) چه چيزي باعث شده كه بيايند و اين حرف را بزنند.
 
اين سخن براي شوراي نگهبان، وزارت كشور و اصل نظام باز منفي دارد. همه بايد استقبال كنند از جرياني كه در جهت صيانت از آراي مردم فعاليت کند. چه نامزدهاي انتخاباتي،‌چه دستگاه‌هاي اجرايي و چه دستگاه‌هاي نظارتي.منشوري پس از گذر زمان و مطالعات فراوان تمام دستگاه‌هاي سياسي نظارتي و اجرايي كشور منتشر شده با عنوان منشور اخلاق انتخاباتي؛كه اخيرا وزارت كشور در دفترچه‌اي آنرا منتشر كرده و در اختيار گذاشته است. 

در همين جزوه اي كه براي تدوين آن تمام دستگاه‌ها از جمله وزارت ارشاد، شوراي نگهبان، وزارت كشور و همه دستگاه‌ها بر آن نظارت داشتند و منشوري قوي و مهم مفيد است بحث صيانت از آرا را مطرح شده و آمده است:«صيانت از آرا بر عهده همه مردم و دستگاه‌ها است.» 

بسيار خوب! اگر چنانچه صيانت از آرا بر عهده همه مردم است پس براي چه مي‌گوييد اين كميته جنبه قانوني ندارد؟ خودتان گفته‌ايد صيانت از آرا بر عهده تمام مردم است. بالاخره نامزد انتخاباتي كه ممكن است رييس جمهور شود و راي مردم را بگيرد به عنوان نماينده مردم نمي‌تواند از آرا مردم صيانت كند؟ و به عنوان يك شهروند نيز حق دارد جمعي را به عنوان نماينده انتخاب كند تا از آرا مردم صيانت كند. 

اينكه عده اي به طور وحشت‌زده اصل تشکيل كميته صيانت از آرا را رد مي‌كنند اين شبهه ايجاد مي‌شود كه چرا از اينكه مردم از آرايشان صيانت كنند وحشت دارند؟ 

چه چيز عامل اين وحشت است؟ ما كه معتقديم بايد صيانت از آراي مردم به اندازه‌اي بالا رود كه مراجعه كنندگان به صندوق،خود،‌ناظر باشند و جلو ي تخلف را بگيرند.

نكته ديگر اينكه انتخابات در ايران مردمي است و پايه‌هاي زيربنايي تشكيل كميته صيانت از آرا نيز همين است. در انتخابات، انتخاب كننده و انتخاب شونده مردم هستند و اينگونه نيست كه شوراي نگهبان ذي نفع باشد. بلكه مردم ذينفع هستند و مردم بايد راي دهند. بر اين اساس قانون،‌مكانيزم‌هايي را تعيين كرده است كه بر اساس آن معتمدين محل بايد جمع شوند و هيات‌هاي اجرايي نيز بايد به انتخاب معتمدين محل تشكيل شود. 

اكنون سوال من از مردم اين است كه آيا هيچيك از شما تاكنون در سطح كشور شنيده‌ايد كه معتمدين محل شما در هيات‌هاي اجرايي انتخابات چه كساني بوده‌اند؟ در گذشته روال بر اين بود كه در وزارت كشور چهره‌هاي برجسته ديني، دانشگاهي، كارگري و حتي آموزشي كه مورد اعتماد مردم بودند اعلام مي‌شدند و مردم نيز آن‌ها را مي‌شناختند. 

بنابراين بر اين اساس دغدغه تشكيل كميته برخي برخوردهاي شوراي نگهبان بود كه البته از دور سوم نيز ما با برخوردهاي اين شوراي نگهبان مساله داشتيم. آن‌ها معتمدين را قبول نداشتند و حتي مي گفتند كه صلاحيت معتمدين را نيز ما بايد تشخيص دهيم و ما مي‌گفتيم كه اين مردم هستند كه بايد معتمدين خود را تشخيص بدهند. بنابراين عدم اعلام و معرفي معتمدين جاي سوال دارد. 

چرا آن‌ها معتمدين را معرفي نكردند كه مردم پيش از شكل‌گيري هيات‌هاي اجرايي معتمدين خود را بشناسند؟ حتي هيات‌هاي اجرايي نيز بايد اعلام شوند تا مردم بدانند اعضاي اين هيات‌ها چه كساني هستند؟ ما مي‌گوييم اين اشخاص را به مردم معرفي كنيد تا آن‌ها بدانند كه چه جرياني انتخابات را برگزار مي‌كند؟ اين‌ها همان دغدغه‌هايي است كه ما نيز به عنوان بخشي از مردم اقدامات جدي در راستاي تحقق آن براي برگزاري سالم انتخابات صورت مي‌دهيم.

آيا افكار عمومي نيز از اقدامات كميته صيانت از آراي مردم آگاه خواهد شد؟
البته كه به مرور زمان با مردم سخن خواهيم گفت و افكار عمومي را در جريان ريز مسايل قرار خواهيم داد. ولي يكي از موضوعات مهمي كه وجود دارد بخشنامه‌اي است كه از سوي شوراي نگهبان و به امضاي آقاي كدخدايي ارسال شده و سوالاتي را مطرح كرده و خود نيز به آن پاسخ گفته است. 

يكي از سوالاتي كه در بخشنامه آمده و آقاي كدخدايي خودش به آن پاسخ گفته اين است كه:« آيا افراد معرفي شده از شوراهاي اسلامي شهر، روستا يا بخش به منظور عضويت در هيات اجرايي كه خود عضوي از شورا هستند بايد به تاييد هيات‌هاي نظارت نيز برسند يا نه؟» اينها سوال و جواب براي خودشان درست كرده‌اند و خودشان هم بدون توجه به قانون به سوالات پاسخ گفته‌اند. در پاسخ به همين سوال هم گفته‌اند:«بله بايد به تاييد برسند.» 

شما بايد توجه کنيد افراد معرفي شده كساني هستند كه ميليون‌ها نفر در شهرها و روستاها به آن‌ها راي داده‌اند. بنابراين بياييد و رسما و صريحا بگوييد اين افراد معتمدين شوراي نگهبان هستند نه معتمدين مردم! من اينجا به آقاي كدخدايي مي‌گويم كه شما حق نداريد بگوييد شوراي نگهبان بايد صلاحيت آن‌ها را تاييد يا رد كند كه اگر اين اقدام صورت بگيرد و شوراي نگهبان حتي اين افراد را بخواهد ردصلاحيت كند صلاحيت خود را زير سوال برده است.
 
بنابراين ساختن اين سوال و جواب‌ها و اصلا اعلام اين بخشنامه عملي غيرقانوني است و هيچ سيستم حقوقي نيز نمي‌تواند اين موضوع را قبول كند. 

سوال دومي كه آقايان در بخشنامه خود آورده‌اند اين است كه:« آيا نماينده نامزدهاي انتخابات مي‌توانند در جلسات هيات‌هاي اجرايي شركت كنند؟» و خود پاسخ داده‌اند:« كه خير نمي‌توانند.» طرح اين سوال و جواب‌ها واقعا خنده‌دار است.
 
ما مي‌گوييم اينها نماينده نامزدها هستند و بر اساس قانون بايد از زماني كه نامزدها وارد عرصه مي‌شوند در تمام جلسات هيات‌هاي اجرايي شركت كنند و به جلسات نيز دعوت شوند. براساس بخشنامه‌اي كه شوراي نگهبان صادر کرده نماينده نامزدها تنها مي‌توانند در روز اخذ راي تا پايان شمارش آرا بدون دخالت در اجرا و نظارت حضور داشته باشند. 

براساس برنامه زمانبندي وزارت كشور نماينده نامزدها به منظور حضور در هيات‌هاي اجرايي و شعب اخذ راي شهر، شهرستان‌ها و بخش‌ها بايد معرفي شوند ولي آقاي كدخدايي نامه نوشته و بخشنامه كرده كه نماينده نامزدها حق شركت در هيات‌هاي اجرايي را ندارند. من همين جا به آقاي كدخدايي مي‌گويم كه شما با اين اقدام خود قانون را نقض كرده‌ايد.
 
مملكت ديكتاتوري نيست و مردم اصلا انقلاب كردند براي حاكميت قانون. ما قاطعانه و با پشتوانه مردم مي‌گوييم كه اجازه نخواهيم داد با راي مردم بازي كنند.

ممانعت از حضور نمايندگان نامزدها در روند انتخابات كه سخنگوي شوراي نگهبان اعلام كرده به نظر ما نقض رسمي قانون مصوب است و هرکس قانون را نقض کند صلاحيت حضور در شوراي نگهبان را ندارد.
 
اگر نظر شوراي نگهبان هم اين است من از مقام معظم رهبري مي‌خواهم كه اين رويه را اصلاح فرمايند. بر اين اساس ما نيز در كميته صيانت از آرا و با پشتوانه مردم در چارچوب قانون اجازه هيچگونه دخالت و تخلف در انتخابات را به هيچ جرياني نخواهيم داد.