عضو شوراي شهر تهران، هشت چالش اساسي را مهمترين معضلات تهران امروز ميداند و راهكارهاي خود را براي برون رفت از آن ارايه داده است.
اسماعيل دوستي، عضو شوراي شهر تهران در گفتوگو با مهر، هشت چالش بزرگ تهران و راهكارهاي برون رفت آن را كه از وظايف شهردار و شوراي شهر آينده تهران محسوب ميشود، تشريح كرد. به گفته اين عضو شوراي چهارم شهر تهران، اين ابرچالشها شامل بحران مالي شهرداري و عدم درآمدزايي پايدار و مطمئن، مهاجرت بيرويه، حملونقل عمومي ناكافي، بحرانهاي اجتماعي، وجود ۵۵۰ مدرسه فرسوده و ۶۷ هزار كارمند حقوق بگير در شهرداري، بافت فرسوده و افزايش كودكان كار و كارتن خوابي است.
برخي از كارشناسان حوزه مطالعات شهري معتقدند امروز تهران بهطورجدي در معرض فروپاشي تمدني است. به گفته حسين راغفر اگر هرچه سريعتر به شهر تهران رسيدگي نشود شاهد سائوپائلو شدن آن خواهيم شد بهطوري كه در يك سو شاهد زندگي گروهي در مناطق گيتدار و بقيه در قالب تشكلها و گروههاي مافيايي مجرمانه خواهيم بود.
اسماعيل دوستي، نايبرييس كميسيون حملونقل شوراي شهر نخستين ابرچالش شهرداري آينده تهران را ايجاد درآمد پايدار و مطمئن دانست و گفت: زماني در رابطه با درآمدهاي شهرداري تهران موضوعي را مطرح كردم كه ابتدا مورد انتقاد برخي سياسيون قرار گرفت ولي بعدها اين افراد متوجه شدند كه اين موضوع بدون مبنا و پايه نيست.
وي با اشاره به اينكه قيمت شهر تهران بسيار بيش از درآمدهاي نفتي است بهطوري كه ۵۰ درصد كل مالياتهاي كشور مختص به اين شهر است، اظهار كرد: شهرداري تهران بايد جايگاه خود را در اين سوخت و ساز اقتصادي شهري مشخص و نسبت به ايجاد درآمدهاي مستمر و مطمئن شهري اقدام كند.
دوستي اين درآمدزايي را از طريق ايجاد ارزشافزايي اقتصاد شهر قابل حصول دانست.
اين عضو شوراي اسلامي شهر تهران اضافه ميكند: ارزشافزايي روندي است كه در آن از طريق توليد ارزش يا كالاها و خدمات مصرفي ايجاد درآمد واقعي و سالم ميكند. در سالهاي اخير يكي از انتقادهاي كارشناسان شهري در رابطه با شهرداري تهران شيوه درآمدزايي از طريق «فروش تراكم» و «عوارض حاصل از تغيير كاربري» و... است كه متناسب با نياز مالي اداره اين شهر رخ داده است.
برخي صاحبنظران اعتقاد دارند كه بايد برنامههاي مدوني براي اقتصاد پايدار تنظيم شود كه در آن چگونگي توليد كالاي قابل مبادله با درون و خارج شهر صورتبندي شده و از اين مسير درآمدهاي درونزاي شهري محقق شود.
با اين تحليل، اسماعيل دوستي نخستين ابرچالش پايتخت را ايجاد درآمدهاي پايدار و مطمئن ميداند كه از اين طريق از روند گسترش يافته درآمدهاي مخرب كه بيش از هر چيزي موجب تضييع حقوق شهروندان و تخريب محيط زيست شهري شده است، جلوگيري ميشود. علاوه بر اين، به گفته وي، اگر اين هدف به زودي حاصل نشود شهرداري تهران با بحران مالي مواجه ميشود. اين عضو پارلمان شهري تهران خبر داد كه شهرداري تهران ماهانه بالاي ۵۰۰ ميليارد تومان و به تبع آن، سالانه ۶ هزار ميليارد صرف هزينههاي جاري و نگهداري ميكند. از طرفي ۲۰ هزار ميليارد تومان وام دريافت شده كه سالانه بايد ۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان سود آن پرداخت شود.
اسماعيل دوستي براي حل اين چالش پيشنهاد داد ابتدا يك اتاق فكر اقتصادي تشكيل شود كه فقط راههاي درآمدزايي پايدار در شهر را پايش كنند. علاوه بر اين بايد يكي از اقدامات در چارچوب اين طرح چندفوريتي جلوگيري از بحران مالي شهرداري تهران اين باشد كه دو مركز «فروشگاههاي شهروند» و «نمايشگاه شهر آفتاب» به جاي بدهيهاي بانكي به بانكهاي طلبكار واگذار شود. اين باعث ميشود شهرداري بدهيهاي خود را پرداخت كند، از طرفي اين بانكها ميتوانند يك كنسرسيوم تشكيل بدهند تا از اين طريق هم نمايشگاه را توسعه دهند و هم فروشگاههاي شهروند را كشوري و ملي كنند.
دومين ابرچالشي كه عضو شوراي شهر تهران از آن نام ميبرد، مهاجرت بيرويه به تهران است كه به گفته دوستي باعث شده روز به روز آسيبهاي اجتماعي در اين شهر بيشتر شود.
وي با اشاره به اين موضوع اظهار كرد: براي اين موضوع در شورا پيشنهاد دادم كه براي ساكنين شهر تهران كارت شهروندي صادر شود و علاوه بر اين، امكانات تهران در شهرهاي حاشيهاي و ساير استانها نيز ايجاد شود. وي افزود: مهاجرت بيرويه آسيبهاي بسياري بر تهران وارد كرده كه تداوم آن ميتواند موجب بحران شود.
دوستي در ادامه سومين ابرچالش تهديدكننده تهران را حمل و نقل عمومي دانست و عنوان كرد: در اين خصوص هماكنون نياز ضروري و فوري به ۱۱ هزار دستگاه اتوبوس وجود دارد.
وي افزود: اين در حالي است كه در حال حاضر تنها ۶ هزار دستگاه اتوبوس در تهران رفت و آمد ميكند كه نيمي (۳ هزار دستگاه) از آن فرسوده است يعني بالاي ۸ سال كار كردهاند.
وي در اين زمينه هشدار داد: اگر شهردار تهران نتواند تا سال آينده حداقل ۵ هزار دستگاه اتوبوس به سازمان حمل و نقل عمومي اضافه كند، حتما تهران با مشكل مواجه خواهد شد.
به گفته اين عضو شوراي شهر تهران، بهترين راه براي حل اين مساله همكاري بانكها و دريافت فاينانس داخلي و خارجي است. وي گفت: علاوه بر اين بايد خطوط متروي شهري نيز گسترش يابد. دوستي ميگويد: «شهر تهران نياز به ۷۰۰ كيلومتر خط مترو دارد كه بعد از سالها و با افتتاح خط ۶ و ۷ و خط منتهي به فرودگاه امام خميني به ۳۰۰ كيلومتر رسيدهايم؛ لذا به ۴۰۰ كيلومتر ديگر نياز است كه شورا و شهردار آينده تهران بايد براي آن برنامهريزي كنند.»
عضو شوراي شهر چهارم تهران ابرچالش چهارم شهرداري تهران را مسائل اجتماعي آن دانست و گفت: امروز ۴۰ محله محروم در تهران داريم كه در اينها مشكلات عديدهاي وجود دارد و در آنها با چالش جدي رو به رو هستيم.
دوستي ادامه داد: محلههاي دره فرحزاد، طيب، اسلامآباد، دروازه غار، شوش، بريانك و... از محلههاي پرخطر از نظر اجتماعي هستند كه شورا و شهرداري بايد براي حل آنها وقت زيادي صرف كنند.
اين عضو شوراي اسلامي شهر تهران ابرچالش پنجم را بافت فرسوده دانست و عنوان كرد: بر اساس طرح جامع تهران را به سه بافت تقسيم كرديم: بافت پايدار و مطمئن، بافت ناپايدار و بافت فرسوده.
به گفته دوستي بيش از يك چهارم جمعيت تهران در بافت فرسوده است كه اگر يك زلزله ۵ ريشتري در اين بافت رخ دهد اتفاقهاي ناگواري خواهد افتاد.
وي گفت: براي برون رفت از اين آسيب تلاشهاي بسياري صورت گرفته اما هنوز نياز به اقدامات متعدد ديگري داريم كه با هماهنگي دستگاههاي مختلف ميتوان آن را عملياتي كرد.
ابرچالش ششم تهران به گفته دوستي اين است كه ۵۵۰ مدرسه فرسوده در پايتخت وجود دارد. تهران محرومترين استان در خصوص مدرسه، بيمارستان، سرانه آموزشي، بهداشتي و بهزيستي است. اگر بيمارستانهاي خصوصي نباشد در حدود ۵ هزار تخت كسري داريم.
وي افزود: دانشآموزان سرمايههاي كشور هستند و نياز است در اين زمينه نيز ورود جدي صورت گيرد.
دوستي چالش هفتم را اين دانست كه شهرداري تهران بيش از ۵۵ هزار نفر حقوقبگير دارد. به گفته اين عضو پارلمان شهري تهران اين در حالي است كه شورا و شهرداري بايد به سمت برونسپاري بيشتر حركت كنند و كار را به بخش سپارند. در نهايت، اسماعيل دوستي چالش هشتم را كودكان كار و كارتنخوابها دانست و اظهار كرد كه اين چالش از طريق شهرداري تهران قابل حل نيست و نياز به عزم ملي دارد. وي گفت در صورت عدم ترفيع اين مشكل در آينده شاهد افزايش روزانه آنها خواهيم بود.
وي در پايان در پاسخ به اين پرسش كه آيا ميتوان تهران را به عنوان يك مگا شهر سبز قلمداد كرد؟ پاسخ داد: شهرهاي سبز ۴ ويژگي اصلي شامل فرودگاه استاندارد، هتلهاي استاندارد، تفرجگاهها و تفريحگاهها و حمل و نقل عمومي و مترو گسترده دارند كه اگر بخواهيم تهران را از اين زاويه مورد ارزيابي درستي قرار دهيم بايد نسبت آن را در اين مختصات مورد سنجش قرار دهيم.