اهداف سفر مدودف به سوريه

براي نخستين بار رئيس‌جمهوري روسيه جهت انجام ديداري رسمي عازم دمشق مي‌شود.

سوريه كه پيش از اين يكي از متفقين اصلي شوروي سابق در خاورميانه به‌شمار مي‌رفت، در اوايل دهه 1990 از اولويت‌هاي سياست خارجي روسيه جدا شد. فروپاشي شوروي سابق و انصراف مسكو از مقابله جهاني با واشنگتن و احياي روابط ديپلماتيك با تل‌آويو در سال 1991 باعث شد كه دمشق اين حركت را به نوعي خيانت به منافع ملل عرب به حساب آورد. دمشق 19سال پيش چنين طرز تفكري داشت و عده‌اي تاكنون نيز چنين فكر مي‌كنند. اما دولتمردان و سياستمداران عملگراي سوري و در رأس آنها بشار اسد، رئيس‌جمهوري اين كشور بر همكاري‌هاي تجاري ازجمله نظامي با روسيه و حمايت‌هاي سياسي مسكو در حل مناقشه خاورميانه اميدوارند.

خبرگزاري نووستي در مطلبي درباره سفر آتي رئيس‌جمهوري روسيه به دمشق مي‌نويسد: در ماه ژانويه سال 2005 در جريان نخستين سفر بشار اسد به مسكو ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري وقت، 8/9ميليارد دلار بدهي دمشق (73درصد از بدهي سوريه به شوروي سابق) در عوض ضمانت دريافت سفارش‌هاي جديد تسليحات روسي را بخشيد. در حال حاضر روسيه به اين كشور هواپيماهاي ميگ‌-29، سيستم‌هاي پدافند هوايي برد كوتاه و ميان برد استرلتس،پانتسير- اس1 و بوك- ام 2 تحويل مي‌دهد.

سوريه همچنين خواستار خريد سيستم‌هاي پدافند موشكي دوربرد اس-300 و اسكندر-2 است اما تاكنون مسكو با اين پيشنهادات موافقت نكرده است و قصد ندارد كه بدين ترتيب تراز نظامي در منطقه را برهم زند و همچنين روابط با رژيم صهيونيستي و آمريكا را متشنج كند. بعيد به‌نظر مي‌رسد كه اين بار هم كرملين با اين پيشنهادات موافقت كند.

يكي از جهات ديگر همكاري‌هاي دو كشور روسيه و سوريه، پايگاه نظامي-دريايي در شهر ترتوس سوريه است. در سال‌هاي دهه 1980 در اين شهر كشتي‌هاي نظامي شوروي سابق مستقر بودند. طي 30سال زيرساخت اين پايگاه دريايي به‌طور چشمگيري فرسوده و كهنه شده است. امروز روسيه آماده است كه در توسعه اين پايگاه سرمايه‌گذاري كرده و پايگاه نظامي- دريايي جديدي براي كشتي‌هاي خود پيدا كند. اخيرا رزمناو پطر ويليكي در ترتوس لنگر انداخته بود.

سوريه همچنين از روسيه انتظار حمايت‌هاي سياسي دارد. هدف اصلي اسد جلب حمايت مسكو در مسئله بازگرداندن بلندي‌هاي جولان است. جولان فقط تپه‌هاي استراتژيك نيست كه از آنجا پايتخت سوريه مانند كف دست قابل رويت است؛ ثروت اصلي اين منطقه آب‌شرب است. در اين منطقه درياچه كنرت قرار دارد كه منبع اصلي ذخيره آب آشاميدني براي رژيم صهيونيستي محسوب مي‌شود.

بشار اسد به خاطر بازگرداندن بلندي‌هاي جولان دو سال پيش با ميانجيگري تركيه به مذاكرات غيرمستقيم با رژيم صهيونيستي تن داد. در آن زمان نه دمشق و نه آنكارا به موفقيت دست نيافتند. نتانياهو حتي حاضر به شنيدن مسئله بازگرداندن اين منطقه نيست. اما نبايد از ياد برد كه 14 سال پيش اسحاق رابين و شيمون پرز كه جايگزين وي شده بود، بازگرداندن جولان را امكان پذير مي‌دانستند.

براي اسد حمايت مسكو در مسائل مهم ديگر منطقه نيز حائز اهميت است. روابط استراتژيك سوريه با ايران و جنبش‌هاي مقاومت خاورميانه مانند حزب‌الله و حماس كه غرب از همكاري با آنها خودداري كرده و آنها را افراط‌گرا به‌شمار مي‌آورد، از جمله آنهاست. غرب آماده عادي‌سازي‌ روابط با دمشق است اما در عوض خواستار قطع روابط با ايران و حزب‌الله است. اما مسكو تحمل بيشتري نسبت به اين گروه‌هاي منطقه دارد و خود تلاش دارد كه به‌عنوان ميانجي در روابط حماس و غرب عمل كند.