فرارو- مرتضی واعظ، تقریبا در همان دورانی که غلامحسین درویش (1251- 1305) تار پنج سیم ایرانی را با الهام از سیم چهارم سه تار، شش سیمه کرد، موسیقیدانی به نام میرزا صادق اسداوغلو (صادق جان) (1225- 1320) در شهر شوشا، تار آذربایجانی را با ایجاد تغییراتی بر روی تار ایرانی به وجود آورد. این تغییرات شامل افزایش تعداد سیم ها به 18 و بعدها به 11، کوچکتر شدن اندازه کاسه، تغییر شیوه به دست گرفتن (جای دادن بر روی سینه به جای ران) و ... می شد.
تصویرها و سندهای به دست آمده حاکی از آن است که تار ایرانی حداقل در قرن هجدهم میلادی در ارمنستان قفقاز، آذربایجان، تاجیکستان و ایران کنونی رایج بوده است. استفاده از دستگاههای موسیقی اصیل ایرانی که حتی نامهای مشترکی نیز دارند چون ماهور، سه گاه، شور، چهارگاه، نوا و... مانند اینها نمونه هایی از این قرابتها میان موسیقی ایرانی و این مناطق است.
داود آزاد متولد ۱۳۴۲ در ارومیه است. او در دو اثر «آی ایشیقی» و «مکتب تار تبریز» به بازسازی بخشی از موسیقی آذری با تار ایرانی
پرداخته است. «آی ایشیقی» (نور ماه) برداشتی کاملا حسی از مجموعه ای از اصیل ترین نغمه های موسیقی آذربایجانی است. نحوه اجرای این قطعات به دلیل تفاوت ساختار تار ایرانی و آذری تغییراتی داشته است. دایره این اثر را رحمان گل بوستانی نواخته است.
در سال ۲۰۱۲ هنر آذربایجانی ساخت و اجرای تار به فهرست میراث فرهنگی و معنوی یونسکو افزوده شد البته این امر مورد اعتراض جامعه هنری ایران ( از جمله خانه موسیقی ایران) واقع شده است. داریوش پیرنیاکان، نوازندهُ تار درباره این ساز گفته بود:«تبدیل شدن تار ایرانی به ترکی یک جعل تاریخی است. این ساز از ایران به جمهوری آذربایجان رفت و با برداشتن ربع پرده‌ها و کمی تغییر شکل، عنوان ساز ترکی را بر تار گذاشتند.»
