گزارش خبرنگار گاردین از ضیافت شام با احمدی نژاد

رهبران جهان اتهامات جدیدی را علیه ایران وارد کرده‌اند. این‌بار این اتهامات برای ساختن یک مرکز تاسیسات هسته‌ای در کوه‌های نزدیک قم است. بسیار عجیب است. 

محمود احمدی‌نژاد در مهمانی شام روز پنجشنبه که من و چند تن از خبرنگاران دیگر در آن حضور داشتیم اشاره‌ای به این مسئله نکرد.

اتهاماتی این چنینی، آنهم در فضای پس از انتخابات در ایران، به این بحث دامن می‌زند که آیا رهبران جهان باید احمدی‌نژاد را منزوی کنند یا تلاش کنند که او با آنها همکاری کند.

یکی از مهمانان این سوال را مطرح کرد که چگونه ایران و امریکا می‌توانند پس از سال‌ها تقابل با یکدیگر، اکنون سر میز مذاکره به نتیجه برسند؟

من در هتل نیویورک به این مهمانی شام رفتم و از میان تظاهرات کنندگان عصبانی گذشتم. بعدا به من گفتند که سیستم امنیتی ایران از آنها عکاسی کرده است. داخل هتل به مهمانان دیگر پیوستم. وقتی هر کدام از ما سر جایمان نشستیم احمدی‌نژاد آمد و پس از قرائت چند آیه از قرآن به زبان عربی از همه ما برای حضورمان تشکر کرد و اعلام کرد که به تک تک سوالاتمان پاسخ خواهد داد. 44 نفر بودیم و وقتی مشغول خوردن غذایمان بودیم او به سوالاتمان پاسخ داد.

شام آن شب 2 تاثیر عمده بر روی من گذاشت. یکی اینکه مذاکرات بین ایران و امریکا، مذاکرات بسیار دشواری خواهد بود و این دشواری تنها از بعد سیاسی نیست، بلکه بعد فرهنگی نیز تاثیرات فراوانی دارد. امریکا و هم‌پیمانانش نگرانی‌های خاصی دارند، برنامه هسته‌ای ایران و حمایت ایران از گروه‌های نظامی درخاورمیانه از جمله این نگرانی‌هاست. این درحالی است که ایران به این موارد خاص فکر نمی‌کند.

در عوض ایران به مسائلی کاملا پراکنده می‌اندیشد: ایران خواهان احترام و شهرت است و از جامعه جهانی می‌خواهد که مانند سایر اعضای جامعه جهانی با او برخورد کنند.

"ما جهان را متفاوت‌تر از آنچه که سیاست‌مداران مشهور امریکایی می‌بینند، می‌بینیم". این جمله‌ای است که محمود احمدی‌نژاد به آن اشاره می‌کند. او همچنین می‌گوید: کشورها باید حقوق اولیه یکدیگر را به رسمیت بشناسند. همچنین وی در پاسخ به سوالی در ارتباط با نقش ایران در ثبات در افغانستان می‌گوید که اگر امریکا از سیاست‌های یک‌جانبه خود دست بردارد ایران به ثبات در افغانستان کمک خواهد کرد.

مذاکرات ایران و امریکا در چارچوب مذاکرات 1+5 به زودی آغاز خواهد شد. احمدی‌نژاد این مذاکرات را فرصتی برای تمام جهان می‌خواهند، اما زمانی که از او سوال می‌شود که آیا وی بر این باور است که امریکا واقعا آماده مذاکرات است او پاسخ مبهمی می‌دهد و می‌گوید: ما شاهد آن هستیم که همان مشکلات قدیمی تکرار می‌شود. ما هنوز باور نداریم که سیاستمداران امریکایی زمانی که می‌گویند آماده مذاکره‌اند واقعا آمادگی دارند.

دومین مسئله‌ای که توجه من را به خود جلب کرد، حضور دیپلمات‌های کارکشته پشت میز مستطیلی ما بود. کنار من چند تن از ورزیده‌ترین دیپلمات‌های امریکایی نشسته بودند. توماس پیکرینگ، مشاور وزیر امور خارجه اسبق امریکا و سفیر 6 کشور مهم از جمله اسرائیل و سفیر جورج بوش پدر در سازمان ملل از جمله آنها بود. پر کردن فاصله میان ایران و امریکا واقعا چالش بزرگی است. اگر اوباما می‌خواهد به طور جدی اقدام کند دیپلمات‌های بازنشسته‌ای که دور این میز نشسته بودند در واقع می‌توانند یک تیم رویایی را تشکیل دهند.

خردمندانه‌ترین اظهارنظر را هیلاری من لورت انجام داد. او که دیپلماتی قدیمی است در گفت‌وگوهای ایران و امریکا در سال 2002 نیزحضور داشت و معتقد است که افغانستان مسئله‌ای است که می‌تواند برای آغاز گفت‌وگوها بسیار مثبت باشد. او گفت مذاکرات ایران و امریکا بر سر افغانستان به دلایلی که هیچ ارتباطی به افغانستان نداشت به بن‌بست رسید. وی با اشاره به این مسئله این نکته را یادآوری کرد که مذاکرات آینده در صورتی می‌تواند موفق شود که هر دو کشور به مسائلی اشاره کنند که دو کشور را از یکدیگر جدا کرده است و بر مشکلات خاص تکیه نکنند.

من درحالی این ضیافت شام را ترک کردم که به این باور رسیده بودم که هنوز روزنه‌ای برای برقراری روابط ایران و امریکا وجود دارد اما این روزنه تنها در صورتی به وجود خواهد آمد که این ماموریت بزرگ به دست دیپلمات‌های کارکشته و قدیمی سپرده شود.