بحران شدید آب بسیار به ما نزدیک است. سدهای کشور کمتر از نیمه، آب ذخیره دارند. این در حالی است که همچنان و پس از هشدارها و نگرانیهای بسیار، روزانه میزان زیادی آب هدر میرود. در این شرایط، رییسجمهور با تاکید بر صرفهجویی در مصرف آب گفته است: "با صرفهجویی ١٠درصدی هر خانوار در مصرف آب مشکلات حوزه آب حل خواهد شد."
فرارو - با آغاز فصل گرما بحران آب بیشتر خود را نشان خواهد داد. سدهای کشور کمتر از نیمه، آب ذخیره دارند. این در حالی است که همچنان و پس از هشدارها و نگرانیهای بسیار، روزانه میزان زیادی آب هدر میرود.
در این شرایط، رییسجمهور با تاکید بر صرفهجویی در مصرف آب گفته است: "با صرفهجویی ١٠درصدی هر خانوار در مصرف آب مشکلات حوزه آب حل خواهد شد."
با وجود کمبود منابع آب در کشور اسراف و اتلاف آب زیاد است. سازمان آب مصرف استاندارد آب را روزانه ۱۳۰ لیتر میداند، اما به گفته حسین عطائیفر، رئیس مرکز تحقیقات شرکت مهندسی آب و فاضلاب، هر شهروند به طور متوسط در شبانه روز ۱۹۷ تا ۲۰۰ لیتر آب مصرف میکند که در فصل گرم سال در برخی کلانشهرها به حدود نفری "۲۵۰ لیتر" در شبانه روز میرسد.
دکتر حسین آخانی تغییر سیاستهای توسعه، آموزش مصرف آب و جلوگیری از سدسازی را در کنار صرفهجویی، لازمه خروج از بحران آب میداند.
حسین آخانی - استاد زیستشناسی دانشگاه تهران و فعال محیط زیست - به فراروگفت: صرفهجویی در مصرف آب راهکاری منطقی و مسلم است. اما دولت باید پیش از هرچیز دلایل شکل گرفتن بحران آب در کشور را ریشهیابی کند.
آخانی با انتقاد از عملکرد دولتها اظهار کرد: مقصر اصلی بحران امروزی آب، خود دولتها بودهاند. بنابرین دولت بهراحتی نخواهد توانست درخواست صرفهجویی در مصرف آب را داشته باشد. در این رابطه میتوان مثالی زد؛ دولت قبلی با اشتباهی که در مورد یارانهها انجام داد، بار سنگینی را بر دوش دولت بعدی انداخت که این دولت دیگر نتوانست با درخواست از مردم برای دریافت نکردن یارانه راه به جایی ببرد. در مورد مصرف آب نیز به همین شکل با نوعی مقاومت روبرو هستیم.
وی ادامه داد: در طی سالهای اخیر، دولتهای اجازه حفر چاه، قانونیکردن چاههای غیرمجاز، سدسازیهای گسترده و... را دادند که به بالا رفتن مصرف آب در کشور دامن زد. این اقدامات که باعث بالارفتن مصرف آب توسط مردم شدند، موجب ایجاد مقاومت و در نتیجه بیتوجهی به کمبود آب شدند. دولت باید اشتباهات را گردن بگیرد این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم جسارت دولت در قبول اشتباهات در زمینه بحران آب اظهار کرد: دولت باید بنابر اصطلاح "یک سوزن به خود و یک جوالدوز به دیگران" در مسئله آب عمل کند. دولت باید جسارت این را داشته باشد تا صنایعی که به اشتباه بنیان گذاشته شده و مدیریت آن را بر عهده دارد، تعطیل کند. یا آنها را با فناوریهای نوین به شکلی هماهنگ کند که مصرف آب در این صنایع کاهش داده شود. دولت باید قدرت و توان آن را داشته باشد که صراحتا به اشتباهاتش در این زمینه اعتراف کند و اگر کشت یا صنعتی از قبل تاسیس شده که به بحران کمآبی دامن میزند، آن را از کار بیاندازد. البته دولت در اینجا به معنای همه دولتهایی که تا کنون بودهاند و یا دولتهایی که خواهند آمد است.
وی تصریح کرد: ما باید دقت داشته باشیم که دولت نمیتواند به کشاورزها بگوید آب مصرف نکنید و یا نمیتواند شهرداری را از مصرف آب برای فضاهای سبز منع کند. چرا که اینکار شدنی نیست و تنها بر مشکلات می افزاید.
استاد زیستشناسی دانشگاه تهران ضمن تاکید بر لزوم سهمیهبندی آب گفت: یکی از راهکارها برای متوجه کردن مردم و همچنین کاهش مصرف آب "سهمیهبندی" است. این کار باید در تمام شهرهای بزرگ انجام شود تا شوکی به افراد جامعه وارد شود و متوجه شوند که وضعیت اضطراری است و واقعا آب ذخیره شده بسیار کم است. در انجام اینکار نباید تفاوتی وجود داشته باشد؛ نمیتوان آب مصرفی یک کشاورز را قطع کرد اما در تهران مردم همچنان آب را هدر دهند. ایجاد سامانه اصلاح الگوی مصرف آب آخانی همچنین درباره سدسازیهای انجام شده در کشور تصریح کرد: در رابطه با سیاستگذاریها و کارهای اجرایی، بودجه مربوط به سدسازیها باید به طور کل قطع شود و پولی که برای اینکار تراشیده میشود، برای ایجاد سامانههای اصلاح الگوی مصرف آب و بهبود سیستم آبرسانی کشور خرج شود. مطمئنا اگر دولت این اقدامات را با شفافسازی انجام دهد، مردم نیز اعتماد کرده و میتوان امیدوار بود که در مصرف آب صرفهجویی کنند.
وی گفت: اینکه مردم فرهنگی از مصرفگرایی زیاد پیدا کردهاند و فرهنگی برای صرفهجویی در مصرف آب وجود ندارد را باید در عواملی مانند سدسازی جستوجو کرد. این دست از کارها و سیاستهای اجرایی ارزش آب را در میان مردم کم کرده و میکنند. سدسازی، خودروسازی و جاده سازی را تمام کنید! حسین آخانی با برشمردن سه اشتباه توسعهای کشور ما در ادامه اظهار کرد: به طور کلی ما در سه زمینه دست به اشتباهاتی عمده زدیم. این سه زمینه شامل سدسازی، خودروسازی و جادهسازی بودهاند. هرچند که این اقدامات در 8 سال دولت قبلی شدت گرفتند، اما همه جزء سیاستهای اصلی دولتهای اخیر بودهاند. این سه اشتباه، سبب ایجاد فرهنگ مصرفگرایی زیاد در آب و انرژی شدند و این مصرفگرایی به مرحلهای رسیده است که دولت و مسئولین دیگر نمیتوانند به راحتی جلوی آن را بگیرند.
وی یکی دیگر از راهحلهای خروج از بحران کمآبی را ایستادن در برابر جریانهای اشتباه توسعه دانست و گفت: اقدام موثری که دولت باید و میتواند در این راستا انجام دهد، ایستادن در برابر لابیها و قدرتهایی است که در جهت این سه مسیر اشتباه توسعهای (سدسازی، جادهسازی و خودروسازی) قرار گرفتهاند. کشور ما به این همه جاده و اتوبان و خیابان احتیاج و برای آن آمادگی ندارد. متاسفانه ما با همه صدماتی که از این سه مسیر توسعهای دیدهایم باز هم شاهد حمایتهای زیاد دولت از خودروسازی هستیم.
آین فعال محیط زیست ضمن تاکید بر لزوم آموزش مصرف آب به مردم اظهار کرد: باید حمایت از فرهنگ صحیح مصرف را جایگزین اقدامات اجرایی و سیاستگذاریهای اشتباه کنیم. در نظر گرفتن بودجه لازم برای آموزش مصرف کردن آب و انرژی چیزی است که عملا در سیاستها و راهکارهای ما مغفول مانده است. این در حالی است که بودجه ساخت یک سد عظیم به راحتی تامین و در اختیار گذاشته میشود.
این استاد دانشگاه در انتها و با تاکید بر مقصر نبودن مردم گفت: از نظر من، این مردم نیستند که مقصر هستند، بلکه اشتباه از دولتهاست و دولت باید این قصور را بپذیرد. رفتار مردم در نهایت تابعی از سیاستهای کلان دولتهاست.
در سطح حوضه آبریز که اصولا باید در مدیریت منابع آب، این سطح مطرح باشد، افزایش راندمان آبیاری هیچ تاثیری در کاهش مصرف آب ندارد. روشهای نوین آبیاری در نهایت منجر به اضافه برداشت آب می شوند. دوستان این یک بحث تخصصی است و اجازه دهید کارشناس متخصص به آن ورود کنند.
با یه سرمایع گذاری ساده روی پژوهشگرانی که دارن روی فرایند اسمز معکوس و صنعتی کردن آن کار می کنند میشه مشکل آب را تا 2ملیون سال آینده حل کرد . اگه بخوام به زبان ساده بگم این روش نمک زدایی از آب دریا با غشا دارای تراوایی نسبی است ....
بزرگترین دلیل کمبود منابع آبی کشور گسترش کشاورزی با همان روشهای سنتی چند هزار سال پیش در سالهای اخیر است و به تور مشخص میتوان به حوزه آبگیر دریاچه ارومیه و زاینده رود اشاره کرد... همانگونه که میدانید، بیش از ۹۰ درصد آب کشور برای سیاست بدون مطالعه خودکفایی کشاورزی مصرف میشود، و در این راه در چند دهه اخیر، دهها هزار چاه غیر مجاز زده شده است که حالا درد نتیجه خود را نشان میدهد، راه حل که بسیار گفته میشود این است که یا کشاورزان از سیستمهای جدید آبیاری استفاده کنند و یا نوع کشت خود را عوض کنند و یا این چاهها بسته شود... غافل از اینکه دولتی نمیتواند یارانه چند ثروتمند را قطع کند و یا این اراده را از بیم نتایج آن ندارد، چگونه میتواند هزاران چاه آن کشاورز آذری و یا اصفهانی را ببندد و حقابه آنها را کم کند و یا در شرعت کنونی اقتصادی و تحریم چگونه میتواند میلیاردها دلار خرج وسائل آبیاری مدرن کند و اگر تازه این خرج را بکند، چه تضمینی است که کشاورزان از آب صرفه جویی شده، زمینهای تحت کشت خود را گسترش ندهد و یا یک کشاورز گندم کار را تشویق به کشت مثلأ سیفی کند و....اگر امکانی برای این مسائل باشد که یقیناً هم کار نشد ندارد، اما نیاز به اقداماتی در حد ملی با اراده و توان بالای مدیریتی است که مهمتر از آن در داخل یک پکیج برای حل همه مسائل اقتصادی در نظر گرفته شود، به عنوان مثال تا قیمت محصولات کشاورزی را بازار تعیین نکند، امکان ندارد که صحبت از تغییر نوع کشت به میان آورد و بسیاری مسائل دیگر، که متاسفانه با این روندی که در چند ده سال اخیر حاکم بوده، تقریبا از انتقال آب درییا خزر به کویر مرکزی هم غیر ممکن تر است... همه چیزی که میماند، به انتظار نشستن و به امید تقدیر و یا مهاجرت از روستا به شعر و از شعر با قایق به چهار گوشه دنیا است. در کشوری که هنوز بعد از ۲۰ سال هنوز درگیر ساخت یک بزرگراه تهران -شمال که در قیاس با کانال مانند یک مو است میباشد، همینکه هنوز مسئول و کارشناسنی! صهبتح از انتقال آب دریای خزر میکنند و یا صحبت از بستن آب چاه کشاورزان و تغییر نوع کشت آنها میکنند، هر گونه بهبودی در روند مسائل نیاز بمجزه دارد آنهم از نوعی که هرگز وجود ناداشته!!!!
واقعاً جای تاسف است که برخی دوستان استاد و کارشناس! ما ، چنین نظرات کارشناسی میدهند... آقای دکتر، کمی به آمارهای جهانی مراجعه کنید... اول اینکه سیاست سدسازی، جاده سازی و خودرو سازی، اصولا جز سیاست توسعه یی نیست... چه خوب بود که حالا که استاد بیولوژی هستیم، نخواهیم استاد توسعه اقتصادی هم باشیم... در ثانی متوجه میشوید که ایران در قعر کشورهای جهانی(کشورهای مطرح جهانی نه افغانستان،سودان، نیجریه و...) از نظر جاده سازی و صد سازی و خودرو سازی قرار داره... کره جنوبی با مساحتی به مراتب کمتر از ما،یعنی حدود یک شانزدهم و جمعیت ۵۰ میلیونی، به مراتب بیشتر از ما خودرو و یا جاده و راه اهم داره ... حتی ترکیه با نصف مساحت ما از ما بیشتر جاده داره... فقط کاش اساتید ما ،استاد... دیپلماتهای ما دیپلمات،... سیاستمداران ما، سیاستمدار... کارشناسان ما به معنی واقعی کارشناس بودند و نه فقط عنوان آن را داشتند... یک کارشناس واقعی بیولوژی، هرگز به خود اجازه نخواهد داد که وارد بحث کارشناس توسعه اقتصادی بشه و تازه عنوان کنه ، ایران بسیار جاده، اتوبان و خودرو دارد.... افسوس.. وقتی چند دهه است که دانشگاه ما عوض پذیرش بهترین ها، کسانی که دارای رانت علمی هستند را به مدارج بالا میرسانند، مانند مدیر جهانی که با داشتن دکتری غیر حضوری!!! در حمل و نقل، خود را کارشناس ارشد اقتصادی هم میدانست... وضع از این بهتر نخواهد بود... میدانم که برای فرارو سخت است که این نظر را با استادی که با او مصاحبه کرده منتشر کند... ولی فقط برای شما فرارو عزیز
ناشناس
۱۵:۰۷ - ۱۳۹۳/۱۲/۲۵
آقای دکتر، وقتی سوابق شما را در تحصیل در آلمان مشاهده کردم، بیشتر تاسف خوردم... در آلمان که یک ششم ایران مساحت داره با جمعیتی برابر با ایران سالها تحصیل و زندگی کنی و در شبکههای بزرگرهی و خودرو سازی آلمان را که دهها مرتبه از ایران بیشتر است،از نزدیک لمس کنی، و بعد در ایران بفرمایید که در ایران راهسازی و خودرو بسیار بیش از اندازه بوده... واقعاً که هنوز هم نمیتوانم متوجه بشوم چگونه نسل کنونی کارشناسان و اساتید ما اغلب در کشورهای پیشرفته یا نیو یورک با بورسیه درس خوانده و یا کار کرده ولی حتی کوچکترین تصوری از جامعه میزبان، و دلیل پیشرفت آنها و نوع تامل و پیچیدگیهای آنها ندارند... البته بعد از اینکه متوجه میشوید بیشتر این عزیزان در سالهای بعد از انقلاب فرهنگی که تعهد(با تعریف مبهم) را بٔر شایستگی علمی برای اعطای بورسیه و کرسی دانشگاهی و مدارج بالا قرار داده شد، وارد دانشگاه و کار و مسئولیت شدند، بسیاری از ابهامات برای دلیل چرایی این همه مشکل در همه زمینهها در کشور روشن میگردد.
یک سیاست عمده اشتباه توسعه ، شعار خودکفایی درکشاورزی است که باعث شده هفتاد درصد منابع اب زیرزمینی ما تمام شود و این فاجعه بزرگی است ، که ما متوجه ان نیستیم متاسفانه ! دولت باید هر چه سریعتر تمام چاه های غیر مجاز کشاورزی را پلمب کند اما کو گوش شنوا؟! نگران بیکار شدن کشاورزان هستند اما بیکار شدن کشاورزان بسیار بهتر از غیر قابل سکونت شدن ایران است
کارمند آبفار گیلان
۱۰:۰۶ - ۱۳۹۳/۱۲/۲۶
شما یه نگاه به گشاورزی گیلان بنداز
فصل آب بستن به زمینها که میشه کشاورزان عزیز می زنن و لوله های آب رو می شکونن تا مجانی زمینها رو آبگیری کنن و بعد که کارشئن تموم میشه حمله ور میشن به ادارات مربوط و داد و فریاد که چرا این لوله ها شکسته!!!!!!!!!!!
اگر واقعا نگرانن فقط کافیه دولت همه رو مجبور به استفاده شیرهای سنسوردار به صورت یارانه ای کنه و شهرداری هم از این به بعد فقط به شرط استفاده از این شیرها آب ها پایان کار بده
اینجوری مصرف آب خانگی نصف میشه
ولی مشکل بزرگتر که همون کشاوزی به روش چند قرن پیشه هنوز باقیه که اونم فقط به شرط ورود تکنولوژی های جدید به کشور رفع میشه اونم نه از چین و روسیه
شما شک نکن ایران با نوعی تراژدی در زمینه منابع آب مواجه شده.
این بحران خودش رو سال به سال نشون میده تا جاییکه ایران تبدیل به نود درصد بیابان بشه.
سال گذشته بارندگی در استان ما 250 میلیمتر بوده امسال شده چقدر؟ 70 میلیمتر.
اصلا زیر 250 یعنی بیابان.
اما نه راه حل بلکه نتیجه محتوم تعطیل شدن کشاورزی ایران است. و قحطی گسترده.
چندی پیش گزارشی در یک روزنامه کثیر الانتشار کشور به چاپ رسید که موضوع ان تبدیل استان مازندران به بیابان در بیست سال اینده بود ، بله مازندران ! دلیلش این هست که سالانه سطح اب زیرزمینی این استان نیم متر پایین تر می رود و پایین رفتن اب زیز زمینی یعنی بیابان شدن چون ریشه گیاهان دیگر به اب نمی رسد و گیهی در خاک رشد نمی کند ، ان وقت ما اب زیرزمینی با ارزش و استراتژیک را بیرون می کشیم و با ان هندوانه و برنج می کاریم و خوشحال هم هستیم ! تا زمانی که محیط زیست مطالبه اصلی مردم نشود هیچ کاری نمی شود کرد ،مردم هم متاسفانه در خوابند، سدسازی سیاست اشتباهی بوده ، ما تمدن کاریزی داشتیم یعنی اب را زیر زمین جمع اوری می کردیم و مدریتیش می کردیم ، اما الگوی سد سازی اجازه ندادیم اب های روان به ابخوان ها بروند و زیر زمین ذخیره شوند ، در عوض پشت سدها اب جمع کردیم که بیشترش به دلیل گرمای خوا تبخیر شد ! که این کند که تو کردی به ضعف همت و رای ؟!
مقصر اصلی آمریکا است.....او با حمله به عراق و افغانستان و بمباران و جنایاتی که مرتکب شده است برکت را برده است...او با گرم کردن زمین و فرستادن ماهواره به فضا در کار طبیعت دخالت کرده است....ننگ بر تو امریکا
ناشناس
۱۶:۱۲ - ۱۳۹۳/۱۲/۲۵
فقط گرم شدن زمین نیست
مصرف بی رویه آب در کشاورزی و در آب شرب شهرها