رفع محرومیت چندساله ایران از بازار تماس تصویری

موضوع تماس‌های تصویری بر بستر شبکه نسل چهارم و LTE در ایران به سال‌ها قبل و به عنوان یک مزیت رقابتی در زمان راه‌اندازی اپراتور سوم موبایل باز می‌گردد که در نهایت با مخالفت‌هایی که شد پرونده آن در شورای عالی فضای مجازی کشور مختومه شد.

به گزارش آی‌تی آنالیز، اکنون، اما با تصویب کمیسیون رگولاتوری وزارت ارتباطات و هیات دولت که به اپراتور‌های موبایل نیز ابلاغ شده است، همراه اول ۵ سال بعد از فعال‌سازی موفق تماس‌های صوتی بر بستر شبکه نسل چهارم و LTE در ایران، اکنون و به عنوان نخستین اپراتور کشور، امکان فعال‌سازی و استفاده مشترکان این اپراتور از تماس‌های باکیفیت بر بستر شبکه نسل چهارم و LTE را فعال کرده است، آن هم بدون هزینه اضافه‌ای برای مشترکان و تعرفه‌ای معادل تماس‌های صوتی و رایج بر بستر همراه اول.

اما برای درک بهتر بازار گسترده خدمات مبتنی بر VoLTE (Voice over Long-Term Evolution) یا همان تماس صوتی بر بستر LTE و ViLTE (Video over Long-Term Evolution) یا تماس تصویری بر بستر LTE آمار‌های GLOBE NEWSWIRE نشان می‌دهد اندازه بازار این فناوری در سال ۲۰۲۱ به ۵.۶۱ میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود که این سهم بازار تا سال ۲۰۲۷ به ۱۴۳.۷۷ میلیارد دلار برسد.

بر اساس جدیدترین آمار‌ها در طول سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲، آفریقای جنوبی منطقه‌ای بود که بیشترین سهم تماس‌های ویدیویی با استفاده از دستگاه‌های تلفن همراه خود را در سراسر جهان داشت، به طوری که بیش از ۵۴ درصد از کاربران اینترنت این کار را به صورت ماهانه گزارش کردند.

کاربران فیلیپینی نیز گزارش کردند که تماس‌های ویدیویی تلفن همراه در دوره مورد بررسی تقریباً ۵۴ درصد بوده است.

به طور کلی، ۳۵.۳ درصد از کاربران اینترنت در سراسر جهان گزارش کردند که با استفاده از تلفن‌های هوشمند خود در دوره مورد بررسی تماس تصویری برقرار کرده اند.

بر اساس آمار ارزش بازار ویدئو کنفرانس ۴.۶۶ میلیارد دلار است و پیش بینی می‌شود که اندازه بازار جهانی ویدئو کنفرانس تا سال ۲۰۲۶ به ۲۲.۵ میلیارد دلار افزایش یابد. (TrueList)

همچنین انتظار می‌رود آمریکای شمالی بزرگترین بازار جهان برای راه حل کنفرانس ویدئویی در طول دوره پیش بینی باشد. (MarketsandMarkets)

بازار ویدئو کنفرانس آمریکای شمالی به دلیل نرخ پذیرش بالاتر در این منطقه، سهم درآمدی تقریباً ۳۹.۰ ٪ در سال ۲۰۲۱ داشت. (TrueList)

انتظار می‌رود بازار آسیا و اقیانوسیه برای کنفرانس ویدئویی تا سال ۲۰۳۰ با پذیرش سبک‌های کاری جدید در سراسر مشاغل منطقه شاهد رشد بیش از ۱۴.۰ درصد باشد.

این در حالیست که اخیرا اپراتور‌هایی نظیر Deutsche Telekom، Orange، Telefónica و Vodafone با Matsuko، که یک شرکت فناوری که در حال توسعه هولوگرام‌های سه بعدی برای ارتباطات از راه دور است، برای برقراری تماس‌های ویدیویی هولوگرام تلفن همراه همکاری کرده‌اند.

به عبارت دیگر برخی اپراتور‌های تلفن همراه به لطف توسعه فناوری نسل ۵ در حال کار روی پایلوت تماس‌های هولوگرافیک هستند و به زودی با استفاده از هولوگرام‌های "واقع گرایانه" بعد سومی به تماس‌های ویدیویی اضافه می‌شود.

سابقه تماس‌های تصویری در ایران

همه گیری کرونا تأثیر عمیقی بر نحوه کار افراد گذاشته است. داده‌ها نشان می‌دهد که حدود ۸۰ میلیون آمریکایی (۲۶ ٪) در سال ۲۰۲۱ از راه دور کار می‌کردند، و تا سال ۲۰۲۵، پیش بینی می‌شود که حدود ۷۰ ٪ از آمریکایی‌ها از خانه کار کنند. به همین جهت با توجه به اینکه افراد زیادی از خانه کار می‌کنند، تقاضا برای ابزار‌های کار از راه دور افزایش چشمگیری داشته است. این امر به ویژه در مورد نرم افزار کنفرانس ویدیویی که در دو سال گذشته موفقیت چشمگیری داشته است نیز صادق است.

در روندی مشابه با دیگر کشور‌های دنیا، در سالیان اخیر، اما مساله تماس صوتی و تصویری بر بستر اینترنت، کشور ایران را نیز دستخوش تحولات زیادی کرد. این موضوع به ویژه با گسترش ویروس کرونا، با یک جهش بی‌سابقه در ایران و دنیا مواجه شد. چراکه ده‌ها میلیون ایرانی و بخش عمده‌ای از تعاملات، جلسات کاری، آموزش‌های مدارس و دانشگاه‌ها و انبوهی از ارتباطات و دورکاری به سمت استفاده از بستر‌های صوتی و تصویری اینترنتی رفت.

به عبارت دیگر بخش عمده‌ای از سهم عظیم بازار تماس‌های صوتی و تصویری کشور به سمت استفاده از انبوهی از ابزار‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی و متعاقبا برخی نمونه‌های داخلی سوق پیدا کرد.

اما در حالیکه این محرومیت چند ساله کشور در قیاس با رشد و کاربری سایر مشترکان موبایل در دیگر نقاط دنیا تداوم داشت، این امر به منزله عقب‌ماندگی کشور از ایجاد زیرساخت‌های مبتنی بر فناوری‌های VoLTE و ViLTE نبود و دو اپراتور اصلی و غالب کشور یعنی همراه اول و ایرانسل، خدمات و بستر‌های لازم را در این بخش ایجاد کرده و خدمات‌دهی صوتی بر بستر LTE نیز انجام شده است.

اکنون، اما وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از فراهم‌شدن مقدمات و مجوز‌های عرضه تماس‌های تصویری بر بستر اپراتور‌های موبایل خبر داده و گفته: درباره تماس تصویری، تعرفه‌اش در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصویب شده و به تصویب هیأت وزیران هم رسید و به اپراتور‌ها ابلاغ شده است.

به عبارت دیگر اکنون محرومیت چند ساله کشور در ارایه تماس‌های تصویری بر بستر اپراتور‌های بزرگ کشور رفع شده و فرصت‌های نهفته تجاری، آموزشی و اقتصادی در ایران در آستانه شکوفایی است.

روند‌های جهانی در بازار VoLTE و ViLTE

به زبان ساده تماس‌های صوتی و تصویری بر بستر نسل چهارم و LTE یک استاندارد ارتباط بی‌سیم پرسرعت است که ترافیک و داده‌ها با سرعت را در شبکه‌های ۴G LTE منتقل می‌کند. این فریم ورک بر یک چارچوب زیرسیستم چندرسانه‌ای پروتکل اینترنت (IP) برای ارایه همزمان چندرسانه‌ای پیشرفته به عنوان جریان داده روی یک رابط IP مشترک بدون وابستگی به شبکه صوتی سوئیچ مدار، متکی است.

در تلفن‌های هوشمند، پایانه‌های داده، دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) و پوشیدنی‌ها برای ارتباطات بی‌سیم پرسرعت به دلیل کیفیت صدای بهتر، تنظیم سریع‌تر تماس، و خدمات داده LTE یا ۴G، مانند گشت و گذار در وب و اتصال به اینترنت در حین صدا استفاده می‌شود.

در نتیجه، VoLTE کاربرد‌های گسترده‌ای در بخش‌های تجاری، مسکونی و دولتی در سراسر جهان پیدا می‌کند.

به عبارت دیگر همراه با تقاضای فزاینده برای VoLTE در میان اپراتور‌ها برای ارایه خدمات ویدئویی، پیام رسانی و صوتی با کیفیت بالا به مشتریان، یکی از عوامل کلیدی بازار را نشان می‌دهد.

علاوه بر این، افزایش استفاده از خدمات ارتباطی غنی (RCS) برای کاهش زمان اتصال تماس‌های VoLTE، ترجمه زبان بلادرنگ، پیام‌های فوری و پست‌های صوتی و در عین حال بهبود عمر باتری دستگاه‌ها وجود دارد.

این موضوع، همراه با زمان راه اندازی سریع تماس به دلیل کاهش تأخیر با کاهش هزینه‌های نگهداری و عملیات، باعث رشد بازار می‌شود.

علاوه بر این، صدای با وضوح بالا (HD) ارایه شده توسط VoLTE برای ارایه خروجی صوتی پیشرفته و در عین حال کاهش نویز پس‌زمینه در مقایسه با تماس‌های صوتی استاندارد، تأثیر مثبتی بر بازار دارد.

علاوه بر این، پذیرش فزاینده اینترنت اشیا (IoT) در فناوری VoLTE فرصت‌های رشد سودآوری را به سرمایه‌گذاران صنعت ارایه می‌دهد. علاوه بر این، افزایش تقاضا برای اینترنت پرسرعت در بین افراد در سراسر جهان رشد بازار را تقویت می‌کند.

به عبارت دیگر به دلیل استقبال بالای مصرف کنندگان در دنیا، بازار فناوری VoLTE هر روز در حال رشد است. چراکه این فناوری به شکلی ویژه کیفیت و سرعت کنفرانس بصری و تماس تلفنی را تسهیل می‌کند و استفاده از این فناوری باعث افزایش اثربخشی و صرفه جویی در زمان می‌شود. همچنین بهترین پشتیبانی انتقال فایل توسط این ارایه می‌شود. به همین دلیل است که بازار فناوری VoLTE با سرعت بالایی همچنان در حال رشد است.

تفاوت VoLTE و ViLTE با اپلیکیشن‌های موجود

نخستین و مهم‌ترین پرسشی که شاید در ذهن هر کاربر ایرانی شکل بگیرد این است که در حالیکه انبوهی از پیام‌رسان‌ها و اپلیکیشن‌های اینترنتی مبتنی بر صوت و تصویر اعم از داخلی و خارجی در دسترس است، اصولا چه تفاوتی میان خدمات موجود با فناوری صوتی و تصویری مبتنی بر LTE اپراتور‌های موبایل وجود دارد؟

در پاسخ به این پرسش درست و به جا باید گفت، تفاوت تقریبا از زمین تا آسمان است!

از لحاظ تئوری این حقیقت وجود دارد که برقراری تماس ویدئویی، همانند اتفاقی که در انواع اپلیکیشن‌های صوتی و تصویری می‌افتد، در شبکه ۴G نیز امکان‌پذیر است.

با این تفاوت که در بستر شبکه نسل چهارم و LTE گذشته از کیفیت بالای صوت و تصویر HD و HD+ شما دیگر به ابزارک‌های واسطه‌ای که گا‌ها به کندی و اختلال ارتباطات منجر می‌شود نیازی نداشته و تنها از طریق شماره تلفن خود و برنامه اصلی تماس گوشی خود استفاده می‌کنید. به عبارت دیگر کاربران دیگر نیازی به نصب برنامه‌های مخصوص تماس ویدئویی و ایجاد حساب کاربری در آن‌ها ندارند.

نکته بسیار مهم دیگر آنکه برقراری تماس ویدئویی دیگر محدود و وابسته به این نیست که هر دو طرف تماس یک برنامه مشترک را نصب کرده باشند. به همین منظور کافیست تا از دستگاه هر شخصی که به VoLTE دسترسی دارد، به راحتی، بدون نصب هیچ برنامه یا اعمال تنظیمات و دعوتنامه‌های گا‌ها پیچیده و عبور از کانال‌ها و مسیر‌های واسطه‌ای تماس دریافت کنید.
همچنین علاوه بر تماس تصویری، این قابلیت‌ها را هم در اختیار دارید که سرویس‌های دیگری مانند انتقال فایل، ترجمه همزمان زبان و صندوق پستی تصویری که جزو امکانات ذاتی گوشی‌ها و شبکه‌های اپراتور‌ها هستند را نیز در اختیار داشته باشید.

مزایای استفاده از VoLTE و ViLTE.

اما این هم پایان ماجرا نیست و کاربران VoLTE و ViLTE از مزیت‌های دیگری نیز برخوردار هستند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کیفیت بهتر صدا

احتمالا متوجه کیفیت بهتر تماس صوتی در برخی پیام‌رسان‌ها نسبت به تماس معمولی شده‌اید.

مزیت اصلی VoLTE کیفیت تماس صوتی بسیار بیشتر نسبت به تجربه ارتباطات صوتی در ۲G و ۳G است و کاربرانی که برای مثال در شبکه همراه اول این قابلیت را فعال کرده و بدون هیچ هزینه‌ای در حال استفاده از آن هستند، این تفاوت را به خوبی لمس کرده‌اند. به عبارت دیگر در واقع در شبکه ۴G دیتا به مراتب با سرعت بیشتری منتقل می‌شوند و این سرعت بالا امکان تجربه کیفیت HD را می‎دهد.

سرعت اتصال تماس‌ها در VoLTE تا دوبرابر سریع‌تر از ۳G و ۲G است، چراکه باند‌های فرکانسی مورد استفاده در این شبکه توانایی نفوذ بیشتری در موانع دارند. همچنین با فراگیر شدن ۴G و استفاده کمتر از ۲G/۳G برخی از طیف‌های فرکانسی آن‌ها به مرور تخلیه شده و برای افزایش ظرفیت شبکه‌های ۴G به کار می‌روند.

هزینه یکسان

آنطور که همراه اول اعلام کرده تماس تصویری با کیفیت HD بر بستر شبکه ۴G این اپراتور هیچ هزینه جدید و اضافه‌ای برای کاربران نداشته و نرخ استفاده از این سرویس برای گوشی‌های دارای این قابلیت، معادل تماس‌های صوتی فعلی و مرسوم است.

باتری بیشتر

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت و از مزیت‌های تماس صوتی و تصویری بر بستر LTE اپراتور‌های موبایل محسوب می‌شود این است که هنگام برقراری تماس بدون استفاده از VoLTE تلفن همراه باید دایما بین شبکه‌های ۲G، ۳G و ۴G در جست‌وجوی سیگنال باشد و این کار باعث استفاده بیشتر از باتری می‌شود.

اما بر اساس بررسی‌ها با استفاده از این فناوری تا حدود ۴۰ درصد عمر باتری گوشی‌ها افزایش پیدا می‌کند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

مخلص کلام اینکه با پایان محرومیت ایران از بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده موجود بر بستر فناوری نسل چهارم و LTE که در سال‌های قبل زیرساخت‌های آن از سوی همراه اول و دیگر اپراتور‌ها ایجاد شده بود، فرصت‌های آموزشی، اقتصادی و تجاری زیادی دستخوش تحول خواهند شد و فرصت‌های زیادی برای کاربران و اپراتور‌ها در بهره‌گیری از خدمات مطلوب‌تر، سریع‌تر و با کیفیت به مراتب بالاتر فراهم می‌شود.